Unijny sektor rolny narażony na straty w wyniku wojen handlowych z Chinami

W miarę eskalacji napięć handlowych między Europą a Chinami, może to mieć trwały wpływ na rynki eksportowe i ceny na rynku krajowym Unii Europejskiej (UE), zgodnie z nowym raportem międzynarodowej firmy zarządzającej ryzykiem Coface.

.

Po październikowej decyzji Europy o nałożeniu ceł na chińskie samochody elektryczne, Pekin natychmiast zareagował, ogłaszając cła na import europejskiej brandy, w szczególności francuskiego koniaku i armaniaku, które są przedmiotem dochodzenia w sprawie dumpingu od początku 2024 r.

.

W tym samym czasie Chiny wszczęły dochodzenie w sprawie nieuczciwych dotacji na europejskie produkty mleczne i wieprzowinę. Nadchodzi nowa era napięć handlowych między Brukselą a Pekinem, a zbliżający się powrót prezydenta Donalda Trumpa do Białego Domu budzi widmo nowych wojen handlowych.

Reakcja Chin na europejskie cła na samochody elektryczne jest ukierunkowana na kluczowy europejski eksport w oczekiwaniu na przyszłe rozmowy handlowe. Chińskie badania koncentrują się na produktach rolnych i spożywczych z krajów, które popierają cła - Francji, Hiszpanii i Włoch.

Francuscy producenci brandy, zwłaszcza ci z mniej rozpoznawalnymi luksusowymi markami, zmagają się z cłami w Chinach od końca października.

W przyszłości europejskie sektory wieprzowiny i nabiału mogą również stanąć w obliczu ceł, co wpłynie na ceny w całym łańcuchu wartości, zwłaszcza we Francji i Hiszpanii.

Chiny wykorzystują sytuację w Europie

Pekin obrał sobie za cel ważny sektor europejskiej gospodarki, odpowiadający za około 3% produktu krajowego brutto (PKB) UE i 13% miejsc pracy. Badania te koncentrują się również na dynamicznym sektorze eksportowym, który pozytywnie wpływa na bilans handlowy Europy.

W 2022 r. nadwyżka handlowa UE w zakresie produktów rolno-spożywczych wyniosła 33 mld euro, podczas gdy całkowity eksport rolno-spożywczy wyniósł 200 mld euro.

Chiny wiedzą, że unijny przemysł rolno-spożywczy jest silnie dotowany w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR). Brandy i wieprzowina są obecnie przedmiotem dochodzeń antydumpingowych, podczas gdy mleko jest przedmiotem dochodzenia antysubsydyjnego.

Tej wiosny protesty rolnicze w kilku krajach europejskich podkreśliły rosnącą przepaść między rządami europejskimi a rolnikami. Chińskie władze wykorzystują więc sytuację w Europie do zwiększenia presji na Brukselę.

Krytykując wsparcie dla europejskiego rolnictwa, Chiny nie tylko celują w WPR, o którą UE jest w konflikcie, ale także wskazują na jej głównych beneficjentów, z których niektórzy w Brukseli poparli wprowadzenie ceł na chińskie pojazdy elektryczne.

Chińska polityka rolna jest w dużej mierze skierowana przeciwko chińskim rolnikom.

Należą do nich Francja, która jest największym beneficjentem dotacji w ramach WPR, a następnie Hiszpania i Niemcy.

Wyzwanie także dla Chińczyków

Ale kontratak Chin może ujawnić fundamentalne problemy w ich własnym sektorze rolno-spożywczym. Podobnie jak w innych sektorach w Chinach, podaż przewyższa obecnie popyt, spychając ceny produktów rolnych w dół i zagrażając rentowności gospodarstw rolnych.

W pierwszych dziesięciu miesiącach 2024 r. ceny mleka spadły o 3 procent rok do roku, a ceny wieprzowiny spadły o 23 procent w porównaniu z ostatnimi trzema latami. 

>

Sankcje na import europejskiego mleka i wieprzowiny można zatem wykorzystać nie tylko do negocjacji z Komisją Europejską, ale także do zmniejszenia nasycenia rynku. Jednak w przeciwieństwie do stali, zdolność Pekinu do eksportowania nadwyżek produkcji mleka jest bardzo ograniczona.

W 2008 r. skażenie mleka melaminą na dużą skalę dotknęło ponad 300 000 dzieci. 52 000 dzieci zostało hospitalizowanych, a co najmniej sześcioro niemowląt zmarło. Od tego czasu niewiele krajów jest skłonnych importować chińskie mleko.

Francuska brandy do tej pory ponosiła ciężar rosnących napięć w stosunkach handlowych między Chinami a Europą. Kilka tygodni temu Pekin ogłosił, że to właśnie ona będzie teraz objęta średnio 35% taryfą celną. Europejski eksport do Chin to głównie francuski koniak, a także Armagnac.

Chiny są drugim co do wielkości rynkiem eksportowym dla francuskiego koniaku po Stanach Zjednoczonych, stanowiąc jedną czwartą całego eksportu, co czyni je bardzo ważnym rynkiem dla tego sektora. Według „Coface“, wzrost cen wynikający z wprowadzenia ceł na alkohole premium i ultra premium prawdopodobnie zostanie częściowo wchłonięty przez chińskich konsumentów i będzie miał jedynie niewielki wpływ na sprzedaż.

Miałoby to jednak znacznie bardziej znaczący negatywny wpływ na sprzedaż mniej prestiżowych marek brandy na rynku chińskim.

Potencjalna reakcja łańcuchowa

Rok później podobne cła mogłyby zostać zastosowane do wieprzowiny i produktów mlecznych. Utrata chińskiego rynku eksportowego stanowiłaby duże obciążenie dla europejskich firm mleczarskich i wieprzowych i doprowadziłaby do wzrostu cen w Europie.

Francja i Hiszpania poniosłyby największy ciężar potencjalnych chińskich ceł na wieprzowinę i produkty mleczne. Chiny są głównym celem eksportowym Francji dla mleka i serwatki oraz drugim co do wielkości rynkiem wieprzowiny. Chiny odpowiadają również za 11% hiszpańskiego eksportu wieprzowiny, ustępując jedynie Włochom. Utrata dochodów przez rolników i przetwórców jeszcze bardziej pogorszyłaby warunki w tych dwóch sektorach w tych krajach.

Pogorszenie stosunków handlowych między Chinami a Europą może mieć efekt domina. W przypadku braku dwustronnych porozumień, chińskie dochodzenia i potencjalne bariery celne mogą rozszerzyć się na inne produkty.

Napięcia handlowe prawdopodobnie utrzymają się, biorąc pod uwagę zamiar Brukseli ograniczenia masowego napływu chińskich samochodów elektrycznych na rynek europejski, ograniczoną rolę Światowej Organizacji Handlu jako regulatora globalnych stosunków handlowych oraz pogarszającą się globalną sytuację geopolityczną i gospodarczą. Zagrożone produkty rolne i spożywcze obejmują sery, wino i szampana.

Pekin może zmusić chińskie firmy motoryzacyjne do ograniczenia inwestycji w Europie. To jeszcze bardziej pogłębiłoby podziały między krajami europejskimi, dzieląc gigantów rolnych – Francję, Włochy, Polskę – i środkowoeuropejski przemysł samochodowy.

.